De voorpost Tessenderlo is in 1983 opgericht door de brandweer van Leopoldsburg. Pas in 1987 sloot brandweer Tessenderlo bij brandweer Heusden-Zolder aan. Van in 1983 tot nu was de brandweer in een continue ontwikkeling. Een korte geschiedschrijving en een toelichting van de betekenis van deze brandweerpost voor zijn omgeving, is hier dan ook op zijn plaats.
De geschiedenis van brandweer Tessenderlo is opgetekend door Jos Van Thienen, in zijn boek ‘Tessenderlo vroeger en nu’, waaruit we op deze pagina citeren. Brandweer Tessenderlo blijkt namelijk een voorgeschiedenis te hebben die terug gaat tot 1882.
Eerste vrijwilligerskorps
In 1882 richtte de gemeente Tessenderlo een vrijwilligerskorps op. De omgeving kreeg regelmatig te maken met bosbranden en branden van woningen, schuren of bakhuizen. De meeste gebouwen waren van hout en leem en dus heel kwetsbaar. In 1887 pakte de gemeente uit met de eerste preventieve maatregelen, waarmee het vooral de dorpskom op het oog had. Nieuwe hout-, stro- of hooimijten moesten voortaan 15 m van de gebouwen verwijderd zijn.
Brandend gemeentehuis
Het bestaan van een plaatselijke interventiedienst was beslist geen overbodige luxe. Maar of die met zijn beperkte uitrusting altijd doeltreffend functioneerde is een andere vraag. Het onderhoud liet 40 jaar later al zeker de wensen over, toen op een zondagmorgen de brandklok, in die tijd het normale alarmmiddel, begon te luiden en de mensen uit de kerk riep. Aan het dak van het gemeentehuis was een smeulend vuur ontstaan, welke onder het oog van veel kijklustigen, door slecht blusmateriaal maar moeilijk onder controle te krijgen was.
Gebrek aan waterputten
De Belgische staat opende dankzij het KB van 15 maart 1935 de deur voor een georganiseerde aanpak van de brandbestrijding op lokaal en regionaal vlak. De gemeenten moesten zelf een goed uitgerust brandweerkorps oprichten of een overeenkomst afsluiten met een andere gemeente. Toch bleef de uitrusting ontoereikend. Eind 1943 telde het korps 15 leden en moest het zich bedienen met een versleten handpomp, 6 bijltjes, 100 m slangen en 12 zeildoekemmers. Er waren ook geen degelijke waterputten waarop de brandweer de pomp in noodgevallen kon aansluiten.
Van put tot motorspuit
Een vooruitgang was alvast de huur van een blusapparaat type ‘super Sicli 100’, voor het doven van kleine branden. Bij ernstiger gevallen kon brandweer Tessenderlo de hulp inroepen van de gewestelijke groep Beringen. In 1945 verkreeg het korps eindelijk een motorspuit, maar op de meeste plaatsen bleef men afhankelijk van waterputten bij gebrek aan waterleidingen.
Van Beringen via Leopoldsburg
In 1952 werd de gemeente Beringen als centrum van de gewestelijke groep geschrapt, omdat ze niet over een voldoende uitgerust brandweerkorps beschikte. Brandweer Tessenderlo sloot zich dan maar aan bij de gewestelijke verdedigingsgroep Leopoldsburg, en betaalde hiervoor een jaarlijkse bijdrage van 5 Belgische frank per inwoner. De gemeentelijke overheid vond het nu niet meer nodig om het effectief van het eigen korps op 10 te houden en bracht het terug op 4.
Naar Diest en terug
Als in 1958 Leopoldsburg als groepscentrum wordt opgeheven, gaat brandweer Tessenderlo terug over naar Diest. Het feit dat Diest de jaarlijkse bijdrage wilde opvoeren tot 10 frank per inwoner was echter niet naar de zin van de Looise gemeenteraadsleden. In 1960 ging Tessenderlo daarom opnieuw scheep met Leopoldsburg , tegen het oude tarief. Als in 1968 een algemene reorganisatie van de brandweerdiensten in de provincie Limburg plaatsvindt, wordt brandweer Tessenderlo echter opnieuw ingedeeld bij de gewestelijke groep Diest.
Herverdeling door fusie gemeenten
Als op 1 januari 1972 de gewestelijke groep Leopoldsburg terug een feit wordt, kan Tessenderlo weer dromen van Leopoldsburg. Brandweer Tessenderlo zal echter nog 5 jaar moeten wachten, tot in 1977. In dat jaar komt er een grote herverdeling van de brandweergewesten als gevolg van de fusies van de gemeenten. Hierdoor valt brandweer Tessenderlo op 1 januari 1977 opnieuw onder de hoede van de brandweer Leopoldsburg. Eerder had de Looise overheid al onderhandelingen aangeknoopt, met het oog op een vooruitgeschoven brandweerpost in Tessenderlo.
Huwelijk tussen Leo en Tess
Tessenderlo moet echter nog eens 5 jaar wachten voor de brandweerlui hun voorpost boven de doopvont kunnen houden. Op 14 september 1982 is de kogel door de kerk als de gouverneur de ontwerpovereenkomst tussen de gemeenten Leopoldsburg en Tessenderlo goedkeurt. Uiteindelijk zal de voorpost in 1983 effectief in dienst gaan en sindsdien blijven groeien mede dankzij de niet onbelangrijke financiële steun van het gemeentebestuur voor de uitbreiding van het voertuigenpark en de huisvesting.
Van Leo naar Zolder
Het huwelijk van brandweer Tessenderlo met die van Leopoldsburg zal maar 10 jaar duren. De echtscheiding is een feit op 1 januari 1987 wanneer de gouverneur Tessenderlo overhevelt naar het gewestelijk Z-groepscentrum H-Z en daardoor de huidige grenzen vastlegt. Om de krachten te bundelen werd ook een deel van de industriezones van Ham en Beringen, die grenzen aan Tessenderlo, onder de rechtstreekse bescherming van brandweer Heusden-Zolder en haar voorpost Tessenderlo geplaatst.
Brandweer Tessenderlo en zijn gebied
De brandweervoorpost van Tessenderlo treedt vanaf 1987 op voor: • de 8 hogedrempel-SEVESO bedrijven van de industriezone Tessenderlo-Beringen-Ham • het Albertkanaal en de E314 op het grondgebied van Tessenderlo • en in het kader van de SAH – snelst adequate hulp - in delen van Ham, Beringen, Diest, Laakdal en Meerhout. Omgekeerd zal brandweer Diest opnieuw brandweer Tessenderlo bijspringen in het kader van de SAH in een deel van Tessenderlo en mag de voorpost rekenen op de bijstand van alle omliggende korpsen waar nodig.
Ziekenwagen
Gelet op het belang van brandweer Tessenderlo voor de omgeving, is het niet verwonderlijk dat de voorpost steeds is blijven groeien. De vraag van de FOD Volksgezondheid om ook een 100-ziekenwagen te bemannen om zo de gemiddelde interventietijd van 15 minuten in de sector te beperken, leidde uiteindelijk tot de laatste uitbreiding. In samenspraak met brandweer Heusden-Zolder werd besloten om de toekomstige kwaliteitsnormen van de FOD Volksgezondheid voor de ziekenwagen van in het begin na te streven.
Uitreiding kazerne
De ambulance is dan ook continu bemand met ambulanciers en verpleegkundigen die zich op de voorpost zelf bevinden. Er was dan ook niet alleen nood aan een uitbreiding van de voertuigstandplaats, maar ook aan nachtverblijven, een polyvalente ruimte, bureelruimten en extra sanitair. Dit laatste omdat verwacht mag worden dat vrouwen toch vroeg of laat ook hun intrede zullen doen in dit mannenbastion.
Naar een hulpverleningszone
De groei van deze voorpost was nooit mogelijk geweest zonder de financiële investeringen van de gemeente Tessenderlo in het voertuigenpark en de huisvesting. Ze begon nog ten tijde van Leopoldsburg met de aankoop van de eerste zware autopomp voor de voorpost en eindigde op 1 januari 20185, toen de brandweer in Tessenderlo overging van de gemeente naar de hulpverleningszone Zuid-West Limburg, net zoals alle andere brandweerkorpsen nu tot een hulpverleningszone behoren.